آیا آجیل نفخ دارد؟ انواع آجیل نفاخ + دلایل و روش جلوگیری از آن

آجیل نفخ دارد و ترکیبات خاص آن‌ها همچون فیبر نامحلول، چربی‌های سخت‌هضم، فادمپ‌ها (FODMAPs) و ترکیبات گیاهی مانند فیتات و تانن دلایل اصلی این مشکل است. بسیاری از انواع آجیل، از جمله بادام هندی، بادام درختی، پسته، فندق، گردو، پکان، بادام زمینی، نخودچی و تخمه به‌دلیل ترکیبات پیچیده، قابلیت تخمیر بالایی در روده داشته و گاز تولید می‌کنند. به همین دلیل است که می‌گوییم آجیل نفاخ است و مصرف بی‌رویه آن به‌ویژه در افراد با دستگاه گوارش حساس، می‌تواند منجر به نفخ، سنگینی و حتی درد شکم شود.

آجیل و نفخ شکم پیوندی علمی و قابل درک دارند و با شناسایی انواع مغزهای آجیلی با هضم‌پذیری بهتر، می‌توان رژیم غذایی کم دردسری داشت. در ادامه این مطلب از بلاگ آجیل و خشکبار رضا آجیل چی و پسران به شرح کامل این موضوع می‌پردازیم.

آیا آجیل نفخ دارد و باعث ایجاد نفخ شکم می‌شود؟

در صورت مصرف زیاد، بدون آب فراوان و تحرک کافی آجیل نفخ دارد.

بله، آجیل نفخ دارد، اما مصرف متعادل آن همراه با آب و کمی پیاده‌روی، نه تنها آزاردهنده نیست بلکه در فرآیند سلامتی معجزه می‌کند. ترکیبات خاص آجیل‌ها مانند فیبرهای محلول و نامحلول، چربی‌های پیچیده، قندهای خاص و ترکیبات گیاهی نظیر فیتات‌ها، تانن‌ها و فادمپ‌ها ممکن است در دستگاه گوارش به‌خوبی هضم نشده و باعث نفخ شوند.

نفخ معده چیست؟

حس نفخ معده، مثل حس پرخوری است. این حال پرشدگی یا تورم شکم و روده به دلیل تجمع گاز در دستگاه گوارش شود. بنابراین احتمالا احساس سنگینی، درد، آروغ زدن یا حتی تغییر در حرکات روده همراه باشد و اغلب در اثر هضم ناقص مواد غذایی خاص پدید می‌آید.

چرا آجیل باعث نفخ می‌شود؟

آجیل نفخ دارد چون سرشار از فیبر، ترکیبات گیاهی دیرهضم مثل فیتوها و تنون‌ها و همینطور فادمپ‌ها است.

آجیل باعث نفخ می‌شود چون حاوی فیبرهای نامحلول است که در روده کوچک به طور کامل تجزیه نمی‌شوند. این مواد با سرعت بسیار کمتری نسبت به میان وعده‌های کم فیبر هضم می‌شوند.

وقتی غذا به آرامی در سیستم گوارش هضم می‌شود، ممکن است کمی احساس نفخ و حتی گاهی حالت تهوع داشته باشید. ارتباط میان آجیل و نفخ شکم خصوصاً در افرادی با دستگاه گوارش حساس یا اختلالات عملکردی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر بیشتر دیده می‌شود.

1. فیبر فراوان آجیل‌ها

بخاطر وجود فیبر، آجیل نفخ دارد. این فیبرها گرچه برای سلامت مفیدند، اما در صورت مصرف بی‌رویه، باعث بروز نفخ شکم می‌شود.

2. فیتوها و تنون‌ها در آجیل

آجیل‌ها حاوی فیتات‌ها و تانن‌ها هستند؛ این ترکیبات گیاهی در بدن انسان به راحتی هضم نمی‌شوند. این مواد ممکن است باعث تحریک دستگاه گوارش شده و در برخی افراد به نفخ، گاز و احساس ناراحتی شکمی منجر شوند.

3. وجود قندهای خاص مثل سوربیتول

برخی آجیل‌ها حاوی قندهای الکلی مانند سوربیتول هستند که در روده باریک به خوبی جذب نمی‌شوند. که همین امر تولید گاز و در نتیجه احساس نفخ و ناراحتی شکمی را به دنبال دارد، از اینرو گاها گفته می شود آجیل نفخ دارد.

4. مشکل در هضم برخی چربی‌ها

آجیل نفاخ است چون سرشار از چربی‌های پیچیده و گاهی اشباع‌نشده‌ است که در برخی افراد، به‌ویژه با مشکلات صفراوی یا آنزیمی، به‌درستی هضم نمی‌شوند.

5. آلرژی و حساسیت

آجیل نفخ دارد و در موارد نادر ممکن است به دلیل آلرژی یا حساسیت گاز یا نفخ ایجاد کند. این واکنش‌ها ممکن است با تورم مخاط روده، کند شدن گوارش یا افزایش تولید گاز همراه باشد.

6. فادمپ (FODMAP) آجیل‌ها

برخی آجیل‌ها مانند بادام و پسته سرشار از فادمپ‌ها (کربوهیدرات‌هایی با جذب ضعیف در روده کوچک) هستند. این مواد در روده بزرگ تخمیر و منجر به نفخ می‌شوند.

کدام آجیل نفخ دارد؟

آجیل نفاخ است مخصوصا بادام، پسته و بادام هندی که سرشار از فیبر و فادمپ هستند.

آجیل نفخ دارد، به‌ویژه آن‌هایی که سرشار از فادمپ‌ها، فیبرهای محلول، قندهای الکلی یا چربی‌های پیچیده‌اند. البته شدت ناراحتی باتوجه به حساسیت فرد و مقدار مصرف کاملا متفاوت است.

1. بادام درختی: آیا بادام درختی نفخ دارد؟

در بین مغزهای آجیلی بادام درختی از لحاظ خواص سلامتی بی‌نظیر اما یک نوع آجیل نفاخ است!

بادام درختی حاوی مقادیر قابل‌توجهی از فادمپ‌ها و فیبر محلول است. این ترکیبات در روده کوچک به‌خوبی جذب نشده و باعث احساس سنگینی می‌شوند، به همین دلیل گفته می‌شود این آجیل نفخ دارد.

2. بادام هندی: آیا بادام هندی نفخ دارد؟

به دلیل محتوای بالای فادمپ‌ها (الیگوساکارید) و چربی‌های گیاهی، بادام هندی یک آجیل نفاخ است. همچنین ممکن است خیلی از افراد به ترکیبات پروتئینی آن حساسیت داشته باشند.

3. پسته: آیا پسته نفخ دارد؟

بله، پسته، مخصوصا پسته خام، حاوی فروکتان‌ها و فیبر محلول است که در افراد حساس به فادمپ‌ها می‌تواند باعث تخمیر باکتریایی و ایجاد نفخ شود.

4. فندق: آیا این آجیل نفخ دارد؟

ارتباط آجیل و نفخ شکم بخاطر ترکیبات گیاهی مثل تانن‌ها، فیبر و چربی‌های گیاهی است. هضم فندق نیز در صورت مصرف بالا و بدون تحرک برای برخی دستگاه‌های گوارش دشوار است.

5. گردو آجیل نفاخ

البته که گردو هم یک آجیل نفاخ است اما هضم‌ بهتری نسبت به موارد فوق دارد. علت نفاخ بودن گردو نیز وجود چربی‌های چندگانه غیراشباع، فیبر بالا و ترکیبات فنلی است.

6. پکان: آیا این آجیل باعث نفخ می شود؟

در بین مغزهای آجیلی، پکان هم به دلیل داشتن فیبر بالا، چربی‌های پیچیده و مقادیر قابل توجهی فادمپ، مستعد ایجاد نفخ است. اما بخاطر فسفر کمتر، برای افرادی که مشکلات کلیه دارند، آجیل مغذی است.

7. نخودچی: این آجیل نفخ دارد؟

با وجود ارزش غذایی بالایی که نخودچی دارد، به دلیل محتوای بالای الیگوساکاریدها (نوعی فادمپ) باید گفت که این نوع نیز آجیل نفاخ است.

8. آیا آجیل تخمه نفخ دارد؟

این دانه‌ها (تخمه آفتابگردان یا تخمه کدو) حاوی فیبر، چربی‌های غیر اشباع و فیتات‌هایی هستند که در دستگاه گوارش برخی افراد تخمیر شده و گاز تولید می‌کنند. بنابراین می‌توان گفت این نوع آجیل نفخ دارد، به‌ویژه در مصرف زیاد یا خام.

9. بادام زمینی

با وجود اینکه بادام زمینی از نظر گیاه‌شناسی جزو حبوبات است اما در دسته آجیل مصرف شده و می‌تواند آجیل نفاخ باشد. این ماده خوراکی حاوی پروتئین‌های حساسیت‌زا، فیبر و فادمپ‌هایی مانند الیگوساکاریدها است که در برخی افراد باعث تخمیر روده‌ای و بروز نفخ شکم می‌شود.

بهترین راه‌های جلوگیری از نفخ آجیل

برای جلوگیری از نفاخ بودن آجیل، آن‌را خیس کنید، کم مصرف کنید، خوب بجوید و آب بنوشید.

از آنجایی که آجیل باعث نفخ می‌ شود، برای جلوگیری از این حس نامطلوب راهکارهایی پیشنهاد می‌شود:

خیساندن آجیل برای کاهش نفخ آن

با توجه به اینکه  آجیل نفخ دارد شما می‌توانید مثل حبوبات، آجیل‌ها را بخیسانید! آن‌ها را از هر نوعی که باشند به مدت 6 تا 12 ساعت در آب خیس کنید. این کار باعث فعال شدن آنزیم‌های طبیعی و تجزیه ترکیبات ضدتغذیه‌ای مانند فیتات‌ها می‌شود.

انتخاب آجیل کم فادمپ

آجیل‌های کم‌فادمپ مانند گردو، فندق و بادام برزیلی در مقادیر محدود برای افرادی با حساسیت گوارشی مناسب‌ترند.

سم‌زدایی از آجیل

خیساندن، فعال‌سازی با نمک یا بودادن ملایم از مراحل سم‌زدایی از آجیل از ترکیبات ضدتغذیه‌ای مانند فیتات‌ها، اگزالات‌ها و تانن‌ها است. این روش‌ها به بهبود هضم و جذب مواد معدنی مانند آهن و روی کمک کرده و احتمال نفخ و ناراحتی گوارشی را کم می‌کنند.

مصرف آجیل به حد اعتدال و کاهش مصرف آجیل برای جلوگیری از نفخ

آجیل نفخ دارد و این خاصیت در مصرف بیش از حد آن تشدید می‌شود. مصرف کنترل‌شده (مثلاً یک مشت در روز) و پرهیز از خوردن انواع نفاخ به‌صورت هم‌زمان، می‌تواند مانع تجمع گاز شود.

نوشیدن آب کافی

برای رهایی از مشکلات آجیل و نفخ شکم، بعد از مصرف آن، آب زیادتری بنوشید. آب از خشکی مدفوع و یبوست جلوگیری و به هضم فیبر موجود در آجیل کمک می‌کند.

آهسته جویدن آجیل‌ها

جویدن کامل و آهسته آجیل، آنزیم‌های گوارشی را فعال کرده و موجب هضم بهتر چربی‌ها و فیبرهای پیچیده می‌شود. در غیر این صورت، ذرات بزرگ‌تر آجیل در روده تخمیر می‌شوند و تولید گاز می‌کنند.

مصرف پروبیوتیک‌ها

پروبیوتیک‌ها (مثل ماست پروبیوتیک) با تنظیم تعادل باکتری‌های مفید روده، فرآیند تخمیر را کنترل می‌کنند. آن‌ها می‌توانند واکنش روده به غذاهای نفاخ مانند آجیل را تعدیل کرده و نفخ را کاهش دهند.

ورزش منظم

آجیل نفخ دارد و فعالیت بدنی منظم باعث بهبود حرکات روده و دفع گازهای محبوس می‌شود. تمرینات سبک مثل پیاده‌روی بعد از غذا یا حرکات کششی شکمی به هضم بهتر و کاهش نفخ کمک می‌کنند.

درمان یبوست

مشکل یبوست می‌تواند تخلیه گازها و مواد گوارشی را حتی برای لطیف‌ترین غذاها آهسته کند، چه برسد به ترکیبات سرسخت آجیلی! برای درمان یبوست روی مصرف سبزیجات مخصوصا اسفناج، مایعات کافی، فعالیت بدنی و در برخی موارد ملین‌های سبک حساب کنید.

محدود کردن مصرف فیبر

اگرچه فیبر برای سلامت مفید است اما مصرف بیش از حد آن به‌ویژه از منابعی مانند آجیل، باعث نفخ و گاز می‌شود.

عدم استفاده از نی

نوشیدن مایعات با نی باعث بلع هوا (ایروفاژی) می‌شود که تجمع آن در معده و روده‌ها می‌تواند احساس نفخ را افزایش دهد.

ماساژ شکم را فراموش نکنید!

البته که آجیل نفخ دارد و باعث تجمع گاز می‌شود اما با ماساژ ملایم شکم، به‌ویژه در جهت عقربه‌های ساعت، می‌توان موجبات تحریک حرکات روده را فراهم کرده و اسپاسم عضلات شکمی را به حداقل رساند.

آجیل خام یا بوداده: کدام یک بیشتر باعث نفخ می‌شود؟

از نظر گوارشی، آجیل خام معمولاً نفاخ‌تر از آجیل بوداده است. در حالت خام، آجیل‌ها حاوی آنزیم‌های بازدارنده، فیتات‌ها و ترکیبات ضدتغذیه‌ای بیشتری هستند که هضم آن‌ها را دشوار می‌سازد.

بودادن ملایم آجیل می‌تواند برخی از این ترکیبات را غیرفعال کرده و قابلیت هضم را افزایش دهد. آجیل نفخ دارد و شکل خام آن نفاخ‌تر است.

مصرف آجیل در بارداری و نفخ

در دوران بارداری، به دلیل تغییرات هورمونی و کند شدن حرکات روده، دستگاه گوارش حساس‌تر شده و نفخ خیلی شایع است. از آنجایی که آجیل نفخ دارد و سرشار از فیبر، چربی و فادمپ‌ها است، مصرف بی‌رویه آن می‌تواند علائم نفخ را تشدید کند.

آیا آجیل در شیردهی نفاخ است؟

در دوران شیردهی، بسیاری از مادران متوجه تغییرات گوارشی خود یا نوزاد می‌شوند. اگرچه ترکیبات نفاخ آجیل مستقیماً وارد شیر نمی‌شود، اما آجیل نفاخ است و می‌تواند در برخی زنان باعث تجمع گاز و ناراحتی شکمی شود.

این وضعیت ممکن است به‌صورت غیرمستقیم روی آرامش مادر و تغذیه نوزاد تأثیر بگذارد. انتخاب آجیل‌های بوداده، مصرف کنترل‌شده و نوشیدن آب کافی می‌تواند به کاهش نفخ کمک کند.

آیا افراد مبتلا به مشکلات گوارشی نباید آجیل بخورند؟

بسته به نوع مشکل گوارشی، واکنش به آجیل متفاوت است. در بیماری‌هایی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، کولیت یا نفخ مزمن، مصرف برخی آجیل‌ها ممکن است علائم را تشدید کند زیرا آجیل نفخ دارد و منبع فادمپ‌ها، چربی‌های دیر‌هضم و فیبر زیاد است.

اما با مشورت پزشک و نکاتی مثل نوشیدن آب کافی، ورزش و تعادل در مصرف می‌توان از مزایای سلامتی آجیل‌ها بدون نگرانی از نفخ و ناراحتی‌های شکمی استفاده کرد.

روش های کاهش درد معده پس از مصرف آجیل

با توجه به اینکه آجیل نفخ دارد و می‌تواند باعث انباشت گاز در معده و روده شود اما روش‌هایی برای  مدیریت درد معده وجود دارد:

• نوشیدن آب گرم یا دمنوش ضدنفخ نعنا
• مصرف آنزیم‌های گوارشی یا مکمل پروبیوتیک
• استفاده از کمپرس گرم روی معده
• حرکات سبک بدنی یا راه رفتن کوتاه
• اجتناب از خوابیدن بلافاصله بعد از خوردن آجیل

سوالات متداول در خصوص آجیل نفخ دارد

در ادامه، به سؤالات پرتکرار درباره موضوع “آیا آجیل نفخ دارد” پاسخ داده شده‌است:

چرا آجیل باعث نفخ می‌شود؟

آجیل بخاطر وجود فیبر نامحلول، فادمپ‌ها، چربی‌های سخت‌هضم و ترکیبات ضدتغذیه‌ای مانند فیتات نفاخ است.

کدام آجیل نفاخ است؟

بادام هندی، بادام درختی، پسته، فندق، گردو، پکان، بادام زمینی، نخودچی و تخمه جزو آجیل‌های نفاخ است.

کدام مواد غذایی نفاخ هستند؟

همان‌طور که آجیل باعث نفخ می‌شود این گیاهان نیز نفاخ هستند: لوبیا، عدس، کلم، پیاز، بادمجان، نوشابه‌های گازدار و برخی میوه‌ها مانند سیب.

آیا بادام زمینی نفاخ است؟

بادام زمینی در مقایسه با سایر آجیل‌ها کمتر نفاخ است اما در برخی افراد با مشکلات گوارشی ممکن است ایجاد نفخ یا سنگینی کند.

کره بادام زمینی نفخ دارد؟

بله، به‌خصوص اگر حاوی افزودنی‌هایی مثل قند یا روغن هیدروژنه باشد.

پسته نفخ داره؟

بله، آجیل و نفخ شکم در مورد پسته رابطه‌ای قابل توجه دارند؛ پسته حاوی فادمپ‌هایی مانند فروکتان است که در برخی افراد موجب گاز و نفخ می‌شود.

راه‌های درمان نفخ معده چیست؟

درمان نفخ معده نیازمند مجموعه‌ای از تغییرات در سبک زندگی و رژیم غذایی است: افزایش مصرف آب، مصرف پروبیوتیک‌ها، کاهش استرس، جویدن آهسته غذا و ورزش کردن.

فواید خیساندن آجیل خام برای کاهش نفخ معده چیست؟

خیساندن آجیل خام باعث فعال شدن آنزیم‌ها و کاهش ترکیبات ضدتغذیه‌ای مانند فیتات‌ها و تانن‌ها می‌شود.

آیا آجیل باعث تشدید رفلکس میوه می شود؟

بله، به‌خصوص در افرادی که مبتلا به رفلاکس معده (GERD) هستند، مصرف بیش‌ازحد آجیل می‌تواند وضعیت را بدتر کند.

کدام مغزها نفخ ندارند؟

اگرچه آجیل نفخ دارد، اما برخی از آن‌ها مثل بادام زمینی، گردو و ماکادمیا هضم‌‌پذیری بهتری دارند.

منبع: nuttygoodness, millicanpecan
خرید آجیل