انواع مویز: مقایسه ویژگی ها + روش تشخیص بهترین مویز!

انواع مویز از جمله مویز سیاه، قرمز، زرد و بی‌هسته، هر کدام با مواد معدنی ضروری برای حفظ سلامتی نقش مهمی دارند. مویز سیاه با آنتی‌اکسیدان‌های فراوان، مویز قرمز با طعم ملایم و خواص تقویتی، مویز زرد و سبز با مواد معدنی ضروری و مویز بی‌هسته با مصرف آسان باتوجه به طبع و سلیقه شما مواد غذایی ارگانیک مغذی هستند. هر نوع از این خشکبار ارزشمند می‌تواند بخشی از نیازهای تغذیه‌ای روزانه شما را به بهترین شکل ممکن فراهم کنند. در ادامه این مطلب از بلاگ آجیل سرا آجیل چی به معرفی و خواص این خشکبار خوشمزه می‌پردازیم.

مویز چیست؟

مویز یا میمیز نوعی کشمش سیاه رنگ است که عمدتا از خشک شدن انگور شاهانی بنفش به دست می‌آید. انواع مویز مرغوب حاصل تاکستان‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری ایران، افغانستان، ازبکستان و شیلی است.

مویز، خشک‌شده‌ی انگور سیاه (Vitis vinifera) است که به‌دلیل فرآیند خشک‌شدن، طعم، عطر و رنگ منحصر به‌فردی پیدا می‌کند. انواع مویز معمولاً به‌صورت طبیعی یا با استفاده از روش‌های صنعتی خشک شده و در دو نوع اصلی مویز هسته‌دار و مویز بدون هسته به فروش می‌‌رسند.
طعم مویز به‌دلیل داشتن قند طبیعی (فراکتوز و گلوکز)، بیشتر شیرین و گاهی اوقات کمی ترش است. عطر مویز نیز بسته به نوع انگور و روش خشک‌کردن، ممکن است ملایم یا کمی تند باشد.
اما آنچه که مویز را از سایر کشمش‌ها متمایز ساخته، رنگ قرمز تیره یا سیاه آن است که نشانی از منبع غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها است.

مویز از چه انگوری درست می‌شود؟

مویز معمولاً از انگور سیاه (Black Corinth یا انگور شاهانی) تهیه می‌شود. اما در کل انواع مویز ثمره‌ی انگورهایی است که پوست ضخیم و قند بالایی دارند.

فرآیند تهیه‌ی مویز می‌تواند خیلی سنتی باشد به این‌صورت که خوشه‌های انگورها را در معرض معرض نور خورشید یا باد قرار داد تا کم کم خشک شوند.

برای تهیه انواع مویز به روش صنعتی، از دستگاه‌های خشک‌کن با دمای کنترل‌شده استفاده می‌شود تا زمان خشک‌شدن کاهش یابد و کیفیت، رنگ و طعم مویز حفظ شود.

انواع مویز

انواع مویز با توجه به نوع انگور، روش خشک‌کردن و منطقه‌ی تولید، ویژگی‌های منحصر به‌فردی دارند. از مویز بدون هسته و هسته‌دار گرفته تا مویز سیاه، قرمز و طلایی!

مویز، به‌عنوان یکی از معروف‌ترین و قدمت‌دارترین میوه خشک‌ها، در انواع مختلفی تولید می‌شود، که تنوع ناشی از تفاوت در نوع انگور، روش خشک‌کردن و منطقه‌ی تولید آن است. معروف‌ترین انواع مویز عبارتند مویز بدون هسته، هسته دار، سیاه، قرمز، شاهانی، فخری، رطبی و سبز که در ادامه مفسر به آن خواهیم پرداخت:

1. مویز بدون هسته

مویز بدون هسته یکی از پرطرفدارترین انواع مویز است که معمولاً از انگورهای بدون هسته مانند  انگور سلطانی شاهانی تهیه می‌شود. این نوع مویز به‌دلیل نداشتن هسته، اغلب در شیرینی‌پزی و به‌عنوان میان‌وعده استفاده می‌شود.

مویز بدون هسته معمولاً درشت‌تر و شیرین‌تر است و به رنگ‌های سیاه یا قرمز تیره دیده می‌شود. این نوع مویز بیشتر در کشورهایی مانند افغانستان، ازبکستان و شیلی تولید می‌شود.

2. مویز هسته‌دار

مویز هسته‌دار معمولاً از انواع انگورهای هسته‌دار مانند انگور شاهانی یا انگور سیاه تهیه می‌شود. این نوع مویز به رنگ قرمز تیره یا سیاه است و به‌دلیل داشتن هسته، طعم غلیظ‌تر و اصیل‌تری دارد.

انواع مویز هسته‌دار بیشتر در ایران، به‌ویژه در استان فارس، تولید و در طب سنتی برای تقویت بدن و بهبود گردش خون استفاده می‌شود.

3. مویز سیاه (کشمش سیاه)

مویز سیاه از خشک‌کردن انگور سیاه (Black Corinth) به‌دست آمده و به‌دلیل رنگ تیره و طعم شیرین‌اش شناخته می‌شود.

انواع مویز سیاه سرشار از آنتوسیانین، یک آنتی‌اکسیدان قوی است که برای سلامت قلب و مغز مفید است.

مویز سیاه معمولاً درشت‌تر و گوشتی‌تر از سایر انواع مویز است و در آشپزی، شیرینی‌پزی و به‌عنوان میان‌وعده استفاده می‌شود.

4. مویز قرمز یکی از بهترین انواع مویز

مویز قرمز از خشک‌کردن انگورهای قرمز مانند انگور آتشی یا همان انگور یاقوتی معروف (Flame Seedless) تهیه می‌شود.

انواع مویز قرمز به‌دلیل رنگ جذاب و طعم شیرین‌اش محبوب است و معمولاً در تهیه‌ی دسرها و سالادها استفاده می‌شود. مویز قرمز حاوی ترکیبات آنتی‌اکسیدانی است که برای سلامت پوست و بهبود بینایی مفید هستند.

5. مویز انگور شاهانی

مویز انگور شاهانی‌، از معروف‌ترین انواع انگور در ایران، به‌دست می‌آید. این مویز به رنگ قرمز تیره یا سیاه است و به‌دلیل طعم شیرین و عطر خوش شناخته می‌شود.

مویز شاهانی معمولاً هسته‌دار است و در طب سنتی برای تقویت بدن و بهبود گوارش استفاده می‌شود.

6. مویز فخری یکی از انواع مویز ایرانی

مویز فخری از انگور فخری، یکی از انواع انگورهای ایرانی، تهیه می‌شود. این مویز به رنگ قرمز مایل به قهوه‌ای، هسته‌دار و درشت و گوشتی است و به‌دلیل طعم شیرین و بافت نرم‌اش محبوب است. انواع مویز فخری معمولاً در شیرینی‌پزی و به‌عنوان میان‌وعده استفاده می‌شود.

7. مویز رطبی

انواع مویز رطبی از خشک‌کردن انگور رطبی، یکی از انواع انگورهای شیرین و آبدار، به‌دست می‌آید.

مویز رطبی به رنگ قرمز تیره، معمولا بی‌هسته و بافت نرم و رطوبت بیشتری دارد. مویز رطبی معمولاً در تهیه‌ی دسرها و شیرینی‌ها استفاده می‌شود.

8. مویز سبز یک گزینه عالی از انواع مویز

مویز سبز در واقع کشمش سبز است از خشک‌کردن انگورهای سبز و سفید تهیه می‌شود. این نوع در حقیقت کشمش سبز گوشتی است و به‌دلیل داشتن فیبر بالا، برای بهبود گوارش مفید است.

خواص مویز برای سلامتی

از گذشته تا کنون، بیش از 2000 سال است که انسان‌ها از خواص انواع مویز و کشمش در آشپزی و میان وعده برای حفاظت از سلامتی و بهبود عملکرد بدن بهره‌مند می‌شوند. در اینجا درباره برخی از خواص مویز در سلامتی را می‌خوانید:

جلوگیری از کم‌خونی با مصرف انواع مویز

مقادیر بالای آهن و فولات از خواص انواع مویز برای تولید گلبول‌های قرمز خون و رفع کم‌خونی است. مصرف منظم مویز به‌ویژه برای افرادی که از خستگی یا ضعف مداوم رنج می‌برند، بسیار مفید است.

کاهش کلسترول

برای کاهش سطح کلسترول بد (LDL) از خواص انواع مویز بهره‌مند شوید. وجود فیبر در مویز به حذف چربی‌های زائد کمک کرده و خطر بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد.

تنظیم فشار خون با مصرف انواع مویز

پتاسیم موجود در مویز با خنثی‌سازی اثرات سدیم اضافی، به حفظ تعادل فشار خون کمک می‌کند. این خاصیت انواع مویز برای افرادی که به فشار خون بالا مبتلا هستند، اهمیت ویژه‌ای دارد.

کمک به کاهش وزن

فیبر بالا از خواص انواع مویز است که علاوه بر کنترل اشتها، به تنظیم عملکرد روده نقش دارد. این ویژگی باعث می‌شود مویز یک میان‌وعده مناسب برای کاهش وزن باشد.

سلامت دهان و دندان و استخوان‌ها

وجود کلسیم و بور از فواید مصرف انواع مویز برای تقویت استخوان‌ها و جلوگیری از پوکی استخوان است. همچنین ترکیبات ضدباکتریایی آن با کاهش پلاک دندانی و پیشگیری از پوسیدگی، سلامت دهان را بهبود می‌بخشد.

انواع مویز مفید برای پوست

مقادیر بالای آنتی‌اکسیدان‌های قوی در مویز از آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد جلوگیری کرده و باعث حفظ شفافیت و جوانی پوست می‌شوند.

فواید مویز برای موها

برای تقویت رشد مو از وجود آهن و ویتامین C موجود در انواع مویز بهره‌مند شوید. مصرف منظم 5 تا 10 عدد مویز در روز، به بهبود جریان خون در پوست سر کمک کرده و ریشه‌های مو را تقویت می‌کند.

خواص انواع مویز برای درمان یبوست

فیبر غذایی موجود در انواع مویز نقش مؤثری در بهبود حرکات روده و رفع یبوست دارد.

دفع ناخالصی‌ها از خون

انواع مویز با داشتن ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی به دفع سموم و تصفیه خون کمک کرده و عملکرد کلیه و کبد را بهبود می‌بخشد.

نکات و روش‌های تشخیص خرید انواع مویز خوب و باکیفیت

برای خرید انواع مویز مرغوب، به ویژگی‌هایی مانند بافت نرم مویزهای بدون هسته، اندازه درشت و یکدست بودن دانه‌ها و رنگ براق و یکنواخت مویز سیاه دقت کنید.

دانستن برخی از ویژگی‌ها شما را در خرید و انتخاب انواع مویز مرغوب یاری خواهد کرد:

تشخیص مویز بدون هسته

مویز بدون هسته اغلب کوچک‌تر است و بافت نرم‌تری دارد.

تشخیص سایز مویز

اندازه مویز یکی از فاکتورهای کیفیت آن است. مویزهای درشت‌تر معمولاً از انگورهای مرغوب‌تر تهیه می‌شوند و اغلب شیرینی بیشتری دارند.

تشخیص تازگی مویز

مویز تازه معمولاً دارای رنگ براق، پوستی نرم و عطری خوش است.

یکدست بودن و اندازه مویز

مویزهای یکدست از لحاظ اندازه و رنگ نشان‌دهنده کیفیت بالا و فرآوری مناسب هستند.

مویز سیاه

هنگام خرید مویز، به رنگ یکنواخت و تیره آن دقت کنید.

مویز بدون دم

مویز مرغوب و پاک کرده یا به قولی دستچین شده، عاری از دم یا شاخه است.

مضرات مویز

از مضرات انواع مویز، محتوای قند طبیعی بالا (مانند فروکتوز و گلوکز) ممکن است در افراد مبتلا به دیابت یا کسانی که به کنترل سطح قند خون نیاز دارند، باعث افزایش ناخواسته قند خون شود.

مصرف مداوم مویز در مقادیر زیاد می‌تواند منجر به اضافه‌وزن شود. برخی افراد ممکن است به سولفیت‌های افزوده‌شده در فرآیند نگهداری حساسیت نشان دهند.

تفاوت مویز و کشمش

مویز و کشمش هر دو از خشک‌شدن انگور به‌دست می‌آیند؛ اما آنچه که موجب تفاوت مویز و کشمش شده در واقع نوع انگور، روش خشک‌کردن و ویژگی‌های ظاهری و تا حدی هم ویژگی‌های تغذیه‌ای است.

مویز حاوی آنتی‌اکسیدان‌های بیشتری مانند رسوراترول و آنتوسیانین است که به‌طرز قابل توجهی برای سلامت مغز، سلامت قلب و عروق مفید هستند. البته کشمش هم سرشار از فیبر و پتاسیم است، اما غلظت آنتی‌اکسیدان‌های مویز به مراتب خیلی بیشتر از کشمش سبز و طلایی است.

کشمش یا مویز: کدام مفیدتر است؟

کشمش و مویز هر دو از نظر تغذیه‌ای مفید هستند و انتخاب آن‌ها به نیاز شما بستگی دارد. اگر به‌دنبال آنتی‌اکسیدان‌های بیشتری هستید مویز را انتخاب کنید. اما برای لاغری و تناسب اندام کشمش سبز و طلایی انتخاب بهتری هستند.

انتخاب بین مویز و کشمش به نیازهای سلامتی فرد بستگی دارد. مویز به‌دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌های بیشتر، برای بهبود عملکرد مغز، سلامت قلب، کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی مفیدتر است. همچنین، مویز حاوی آهن بیشتری است که برای افراد مبتلا به کم‌خونی مناسب‌تر است.

اما کشمش سبز و طلایی فیبر بیشتری داشته و برای بهبود گوارش و کنترل قند خون گزینه‌ی بهتری است. در نهایت، مصرف متعادل هر دو محصول می‌تواند به تنوع رژیم غذایی و تأمین مواد مغذی ضروری کمک کند.

چگونه مویز درست کنیم؟ روش‌های خشک کردن مویز

تهیه مویز به روش‌های سنتی و صنعتی امکان‌پذیر است. در روش سنتی، ابتدا انگورهای بدون هسته یا هسته‌دار باکیفیت انتخاب می‌شوند.

خوشه‌های انگورها پس از شست‌وشو در محلول قلیایی ضعیف (مانند آب جوش همراه با کمی کربنات پتاسیم) برای چند ثانیه غوطه‌ور می‌شوند تا پوست آن‌ها کمی باز شده و فرآیند خشک شدن تسریع شود. سپس، انگورها روی سطوح تمیز و آفتاب‌گیر قرار می‌گیرند و طی 2-4 هفته خشک می‌شوند.

در روش صنعتی، از دستگاه‌های خشک‌کن با دمای کنترل‌شده (حدود 50-60 درجه سانتی‌گراد) استفاده می‌شود تا رطوبت انگورها را در شرایط بهداشتی و در زمان کوتاه‌تر گرفته شود.

سوالات متداول در خصوص انواع مویز

در این بخش، به رایج‌ترین سوالات درباره انواع مویز  پاسخ می‌دهیم.

کشمش مقوی‌تر است یا مویز؟

مویز مقوی‌تر است زیرا حاوی آنتی‌اکسیدان‌های بیشتر، فیبر بالاتر و مواد مغذی متمرکزتر بیشتری است.

بهترین مویز برای سلامتی کدام است؟

مویز سیاه بدون هسته که به روش طبیعی و بدون مواد نگهدارنده تهیه شده باشد.

میزان مصرف مویز و کشمش در روز چقدر باشد؟

مصرف حدود 30 گرم (یک مشت کوچک) یا حدودا 7 الی 10 عدد مویز یا کشمش در روز توصیه می‌شود.

مزایای مصرف کشمش خیس‌خورده برای سلامتی چیست؟

خیس‌کردن کشمش یا مویز موجب افزایش هضم‌پذیری و جذب بهتر مواد مغذی آن‌ها، مانند آهن و آنتی‌اکسیدان‌ها، می‌شود.

آیا مویز قند دارد؟

بله، مویز حاوی قند طبیعی (گلوکز و فروکتوز) است که منبع انرژی طبیعی محسوب می‌شود.

آیا مویز ویتامین D دارد؟

خیر، مویز به‌طور طبیعی فاقد ویتامین D است، اما مواد معدنی مانند کلسیم و بور موجود در آن به سلامت استخوان‌ها کمک می‌کنند.

آیا مویز پروتئین دارد؟

بله، مویز مقدار کمی پروتئین دارد، اما منبع اصلی مواد مغذی آن کربوهیدرات‌ها، فیبر و ویتامین‌ها هستند.

مویز چند کالری دارد؟

هر 100 گرم مویز حدود 300 کالری دارد؛ این مقدار بسته به نوع مویز ممکن است کمی تغییر کند.

مویز چه شکلی است؟

مویز معمولاً دانه‌هایی بزرگ‌تر و تیره‌تر از کشمش دارد و بافت آن نرم‌تر و گوشتی‌تر است.

مویز قلیایی است یا اسیدی؟

مویز خاصیتی قلیایی دارد و می‌تواند به کاهش اسیدیته بدن و حفظ تعادل pH کمک کند.

آیا مویز هسته دارد یا نه؟

بسته به نوع آن، مویز ممکن است هسته‌دار یا بدون هسته باشد. مویز سیاه غالباً بدون هسته و مویز قرمز بیشتر هسته‌دار است.

کدام بهتر است: مویز هسته‌دار یا بی‌هسته؟

انتخاب به سلیقه و نیاز بستگی دارد؛ مویز بدون هسته که یکی از انواع مویز است مصرف آسان‌تری دارد، اما مویز هسته‌دار ممکن است فیبر بیشتری داشته باشد.

منبع: saynasafir
خرید مویز